Mắt Lác trong

Lác trong (esotropia) là gì?

Mắt lác trong là hiện tượng đồng tử hướng về mũi liên tục hoặc không liên tục.

Nguyên nhân gây lác trong

• Do bẩm sinh: tỉ lệ này sẽ cao hơn khi trong gia đình cũng có người lác trong bẩm sinh
• Nhược cơ
• Liệt dây thần kinh số VI
• Chấn thương vùng sọ mặt, khối u chèn ép, viêm não ,viêm dây thần kinh  làm tổn thương cơ thẳng ngoài hoặc liệt dây thần kinh số VI
• Tật khúc xạ: cận thị, loạn thị, viễn thị, nhược thị 
• Nguyên nhân mạch máu:đột quỵ, mắc bệnh đái tháo đường và cao huyết áp, xơ vữa,… hoặc bệnh lý tuyến giáp

Triệu chứng

• Nhìn đôi( song thị ) đặc biệt tăng lên khi nhìn về 1 phía cơ liệt
• Nhãn cầu lệch vào mũi, hạn chế vận nhãn ngoài
• Nhược thị – giảm thị lực mắt lác trong 
• Nhức đầu
• Đau xung quanh mắt
• Mặt thường ngoảnh sang bên cơ liệt để tránh nhìn đôi ( tư thế bù trừ)

Dấu hiệu nhận biết lác trong (lác qui tụ)

1. Dấu hiệu chính: một mắt lệch vào trong. Che mắt lành thì mắt lác ra ngoài để định thị
2. Dấu hiệu khác:

• Nhược thị
• H/c chữ A hoặc chữ V
• Rung giật NC tiềm tàng
• Lác đứng

Phân loại lác trong

• Lác trong bẩm sinh
• Lác trong do điều tiết
• Lác trong không do điều tiết
• Lác trong điều tiết mất bù trừ
• Lác trong ở mắt mất kích thích thị giác
• Thiểu năng phân kì hoặc liệt

Khám và chẩn đoán lác trong

Đứng trước một bệnh nhân lác trong bác sĩ cần :

• Khai thác tiền sử bệnh nhân (để xác định các triệu chứng mà bệnh nhân đang gặp phải, tiền sử gia đình, các vấn đề sức khỏe nói chung, thuốc đang sử dụng và bất kỳ nguyên nhân có thể gây ra triệu chứng nào khác)
• Chẩn đoán hình thái lác dựa vào các nghiệm pháp như Cover- uncover- test
• Chẩn đoán độ lác dùng nghiệm pháp Hirschberg: Chiếu ánh sáng đèn soi đáy mắt hay đèn pin vào sống mũi bệnh nhân thì có ánh phản quang trên giác mạc.
• Kiểm tra thị lực (đọc các chữ cái từ biểu đồ mắt hoặc kiểm tra hành vi thị giác )
• Kiểm tra khúc xạ (kiểm tra mắt bằng một loạt thấu kính điều chỉnh để đo cách chúng tập trung ánh sáng). Kiểm tra căn chỉnh và tiêu điểm
• Kiểm tra sau khi giãn nở (mở rộng) đồng tử để xác định sức khỏe của các cấu trúc bên trong mắt
• Khám toàn thân: thần kinh, tai mũi họng, hàm mặt, lồng ngực,…

Đánh giá tình trạng, cấu trúc, bệnh lý liên quan rồi đưa ra chẩn đoán

Các xét nghiệm

• Xét nghiệm công thức máu 
• Sinh hóa: đường huyết, mỡ máu ,….
• Định lượng hormon tuyến giáp 

• Chọc dò tủy sống để tìm nguyên nhân do nhiễm trùng, viêm mạch hay chảy máu trong não.
• Chụp CT Scan hoặc MRI sọ não hốc mắt để loại trừ khối u chèn ép hốc mắt, sọ não hoặc những bất thường tại não gây tăng áp nội sọ.

Phân biệt mắt lác trong với bệnh gì ?

• Ở trẻ nhỏ cần phân biệt với lác trong giả : là do trẻ có sống mũi phẳng rộng với nếp gấp nhỏ của da mí mắt ở góc trong cị và sự xuất hiện có xu hướng cải thiện theo thời gian khi khuôn mặt phát triển. Thông thường sẽ hết lác đối với trẻ trên 6 tháng 

Điều trị mắt lác trong 

Tùy thuộc vào nguyên nhân mà có hướng điều trị khác nhau:

• Mắt lác trong do nhiễm virus thường không cần điủa mí mắt (gọi là nếp gấp thượng bì). Những đặc điểm này làm cho đôi mắt trông có vẻ bị chéo trong khi thực tế không phải vậy. Mắt lác giả không cần điều trều trị đặc hiệu bệnh có thể tự hồi phục theo thời gian.
• Mắt lác trong do nhiễm khuẩn thì bệnh nhân sẽ được điều trị kháng sinh, kháng viêm và hẹn tái khám để theo dõi, đánh giá.
• Bệnh nhân có những nguyên nhân toàn thân như khối u chèn ép, xuất huyết não, viêm mạch…bệnh nhân sẽ được gửi khám và điều trị phối hợp chuyên khoa khác.
• Những bệnh nhân bị chấn thương thường được theo dõi từ 6 tháng đến 1 năm và có thể bị mắt lác trong do liệt dây VI không thể phục hồi. 

Đông y  

Mắt lác hay mắt lác trong nói riêng Đông y được gọi là “ Mục thiên thị “ hoặc 

Nguyên nhân gây ra chứng trên do:

Tiên thiên bất túc, nguyên dương suy nhược, không ôn ấm được tỳ thổ. Cơ nhục ở  mắt không được nuôi dưỡng sinh ra bệnh.

Hậu thiên kém dinh dưỡng, Tỳ Vị bất hòa, khí huyết sinh hóa bị bất túc. Cơ nhục ở mắt không được nuôi dưỡng sinh ra bệnh.

Tấu lý không kín, ngoại tà xâm nhập vào lạc mạch ở mắt làm cho khí huyết bị ủng trệ

Huyết ứ làm cho kinh lạc bị tắc trở 

Mỗi một bệnh nhân sẽ có một thể bệnh nên phương pháp điều trị sẽ khác nhau. Bệnh nhân có thể được điều trị phương pháp bằng thuốc uống làm tăng sức cơ đối với các cơ bị yếu liệt,  hồi phục dây thần kinh số VI chi phối vận động cơ thẳng ngoài . Đối với một số bệnh nhân bị tai nạn va đập, chấn thương vùng đầu cần phải kết hợp dùng thuốc và châm cứu  

Đông y chữa lác trong nổi bật lên với các ưu điểm được nhiều bệnh nhân điều trị công nhận: 

Cải thiện được thị lực: Điều trị mắt lác từ gốc bệnh bởi thuốc y học cổ truyền làm hồi phục, làm khỏe các nhóm cơ vận nhãn bị yếu, phân bố các sợi cơ không đều, đưa nhãn cầu về vị trí bình thường cử động linh hoạt đồng thời khắc phục được biến chứng như lác, song thị. 

Không biến chứng: Ưu điểm lớn nhất của thuốc y học cổ truyền là không có biến chứng

Thời gian: Bệnh nhân sử dụng thuốc đông y để hồi phục từ bên trong, tiện lợi bệnh nhân sử dụng thuốc tại nhà, giảm chi phí và thời gian đi lại

Tây y 

• Chỉnh kính : đặc biệt đối với mắt lác trong do điều tiết bởi tật khúc xạ ( cận thị, loạn thị, viễn thị )
• Khi có nhược thị: cần bịt mắt, đeo kính , nhỏ atropin 0,1% hoặc tập các bài tập cho mắt 
• Tiêm độc tố botulinum toxin: tiêm liều nhỏ độc tố vào cơ đối vận với cơ liệt để làm liệt cơ này trong một thời gian, từ đó tạo thuận lợi cho sự tái lập cân bằng 2 mắt
• Phẫu thuật cơ mắt:  có thể lùi cơ, gấp , rút cơ 

Tổng kết

Mắt lác trong là một bệnh có thể chữa được dù là bẩm sinh hay do bệnh lý mắc phải

Bệnh nhân cần được chẩn đoán chính xác loại bỏ các yếu tố nguy cơ nguy hiểm đến tính mạng như viêm màng não, u não, ung thư nội sọ, phình động mạch,…

Bệnh nhân nên chọn phương pháp nào an toàn, không hoặc ít biến chứng, ít tái lác trở lại để điều trị